Evde bakım kavramı; koruyucu, tedavi ve rehabilite edici sağlık bakımı sürekliliğinin etkili biçimde sürdürülmesi amacını güden, birey ve aileye yaşadığı ortamda sunulan sağlık bakım hizmetleri yaklaşımıdır. Sunulan bu sağlık hizmetlerinin kapsamında kronik hastalıkların izlem ve tedavisi, terminal dönem sorunları, fizik tedavi ve konuşma tedavileri, solunum tedavileri, bazı ilaç uygulamaları, total, ebeveyn beslenme ve daha birçok mevcut ya da potansiyel sağlık sorunları yer alır.
Tedavi olanaklarının önceki yıllara göre giderek artması, hastalıklara bağlı ölümlerde belirgin bir azalmaya, doğuştan beklenen yaşam süresinin uzamasına, yaşlı nüfusta artışa ve bunlarla birlikte kronik ve eklem ağrılarından(kireçlenme v.b.) kaynaklanan hastalıkların artmasına yol açmıştır.
Endüstrileşme ve kentleşme nedeniyle aile yapıları değişmiş, geniş aileden çekirdek aileye dönüşümle birlikte, çalışma hayatında rol alan kadın sayısında artış görülmüştür. Bu durum aile içinde bakım verici roldeki kişilerin azalması ve artan bakım sorunlarına yol açmıştır. Evde bakım olgusu, özürlü, yaşlı veya kronik hastalığı olan bireylerin bakımında aile dışı insan gücü ve teknolojisinin kullanım gereksinimlerinin artışına paralel olarak çağımızın önemli sağlık uygulamaları arasında yer almıştır.
Evde bakımın hasta/birey ve ailesi açısından birçok yararı bulunmaktadır. Tüm sağlık harcamaları ve sağlık hizmetleri üzerine olan maliyet-etkililik ve maliyet yararlılık avantajlarının yanı sıra hastane sonrası veya iyileşme sürecinde olan bireylerin yaşadıkları gerçek ortamları olan evlerinde bakım almalarını sağlar. Aile bireyleri dışında bir sağlık bakım profesyoneli (hemşire, yaşlı birey bakım elemanı vb) tarafından verilen bakım ile bakım sorumluluğunun tüm aile üyelerine yüklenmesi sonucu oluşan iş ve sosyal yaşantıların kısıtlanması zorunluluğunu ortadan kaldırır. Bakımın evde verilmesi ile tıbbi bakım gereksinimi olan bireyin günlük yaşam aktivitelerinin profesyonel bir bakış açısıyla organize edilmesi, sağlık düzeyinin korunması, tedavi ve rehabilitasyon sürecinde bağımlı durumdan minimum seviyede etkilenmesi sağlanır. Bakım ve tedavinin evde sürdürülmesi ile bireyde, hastanede uzun süreli yatış sonucu görülen birçok fiziksel (hastane enfeksiyonları riski) psikolojik (aile, eş, dost ve sosyal çevreden izole olma duygusu) sosyal ve mali (ilaç, doktor ve yatış hizmetlerinin maliyeti) sorunların oluşması önlenir.
Hemşirenin hasta birey ve onun ailesi ile kurduğu ilişki hastanın kendisini iyi hissetmesine, benlik saygısının gelişmesine yardımcı olur. İyi bir iletişim hemşirenin iletişim bilgisi ve yeteneğine bağlıdır. Hemşire küçük ve hafif sağlık sorunları teşhis ve tedavi edebilir, sorunun çözülememesi halinde gerekirse başka yere havale edebilir, “hava yolu temizlemede etkisizlik ve ineffektif solunum örüntüleri’’ hemşirelik tanısı koyabilir. Taburculuk öncesi yapılmış ancak bakımının ev ortamında da yapılabileceği hematolojik ve biyokimyasal testler, , kateterli, sondalı hastaların (Örneğin perkutanik endoskopik gastrostomili (PEG) hasta) bakım ve tedavilerinin sürdürülmesi evde hemşirelik bakımını gerektirir. Evde bakım hemşiresi, hastanede yatış gerektirmeyen durumlarda, konsultasyon altındaki bireylere de gereksinimlerine göre bakım verir (geçici veya kalıcı nedenlerle ağızdan beslenemeye hastaları tüple beslemek, öz bakım gücü yetersiz veya tamamen kaybolmuş bireye günlük yaşam aktivitelerinde (banyo, günlük hijyen vs.) yardım eder, akım ve tedavi için yüksek teknolojik araç ve cihazların kullanılması veya kullanan kişinin (bireyin kendisi veya aile üyeleri vb.) güvenli ve doğru kullanımında yardım ve rehberlik etmek hemşirenin özel eğitim almasını, deneyim ve donanım (tıbbi teknolojilerin kullanımı vb.) gerektiren bir diğer bakım hizmeti alanıdır.
Özel gereksinimi olan çocuktan kronik hastalığı olan birey veya günlük yaşam aktivitelerinde yetersiz olan bireyin bakımı gibi birçok alanda hastane dışında evde bir sağlık profesyoneli tarafından bakım görme gereksinimi her geçen gün daha da belirginleşmektedir. Bakım işi multidisipliner bir yaklaşım ve bakım veren kişinin özel eğitimli ve donanımlı olmasını gerektirmektedir. Bakım alan birey ve ailesinin de eğitimi önemlidir. Ülkemizde henüz gelişen bir uygulama olan evde bakımın uluslararası standartlara ulaşması için çeşitli düzeylerde bakım elemanı yetiştiren programların (örn: evde yaşlı bakımı programları,tıbbi teknolojilerin kullanım programları vb)başlatılması önemlidir.
Commentaires